Maastricht

Maastricht gaat bezuinigen als nooit tevoren. Dat heeft vanmiddag wethouder financiën John Aarts vanmiddag bekend gemaakt. In de zogenaamde kaderbrief 2011 dat het college B&W voorlegt aan de gemeenteraad staan maatregelen van ongekende omvang. De enige posten waar niet op gekort wordt is armoedebeleid en veiligheid. Twee andere lichtpunten: OZB (onroerend goed belasting) en lasten voor het bedrijfsleven blijven gelijk. In totaal moet volgens de wethouder 22 miljoen structureel te kort de komende jaren wordt weggewerkt. Te beginnen dit jaar.
John Aarts doet er niet geheimzinnig over: iedere inwoner van Maastricht gaat iets merken van de bezuinigingen die de komende jaren plaats gaan vinden. Te beginnen in 2011. De bewindslieden van de Regenboog-coalitie zijn na enige vergadersessies steeds meer doordrongen geraakt dat op alle fronten minder geld moet worden uitgegeven. Bij een verlaging van 22 miljoen euro op het uitgavepatroon geen lichte opgave wist de VVD wethouder te melden. “Iedere partij wil toch vooral de belangrijkste issues uit het eigen partijprogramma graag ongemoeid laten, of in ieder geval zo ongemoeid mogelijk. “Daar zijn we ondanks rigoureuze maatregelen die genomen moeten worden, behoorlijk in geslaagd”, zegt John Aarts.
Snijden in eigen vlees

De belangrijkste post waar de gemeente de komende tijd veel geld in denkt te kunnen gaan besparen is het ambtenarenbestand. “We komen er niet onderuit, we moeten flink in ons eigen vlees gaan snijden.” In totaal verdwijnen op termijn 150 full time banen binnen het gemeente-apparaat. John Aarts benadrukt dat geen gedwongen ontslagen zullen gaan vallen. Wel verwacht hij dat de gemeente aan tafel moet gaan zitten met de vakbonden vanwege veranderingen in de secundaire arbeidsvoorwaarden. Met name, zo laat de bewindsvoerder weten, zal er geschrapt worden in verlofdagen. Het opvangen van minder arbeidskrachten en toch dezelfde service kunnen bieden, in ieder geval te blijven benaderen, wil hij vinden in meer regionalisering van werkzaamheden, automatisering en herstructurering. Tevens zal Maastricht veel minder gebruik gaan maken van het inhuren van externe krachten.
Culturele Hoofdstad 2018 en verlegging Noorderbrug
Bezuinigen betekent overigens niet alleen korten. Voor verschillende projecten zoekt de gemeente naarstig naar voldoende middelen om ze te kunnen realiseren. Zoals de 15 tot 20 miljoen euro voor de financiering van Maastricht Culturele Hoofdstad 2018 en de bijdrage van 35 miljoen die stad moet ophoesten aan de verlegging van de Noorderbrug. Eerder al schreven B&W 56 miljoen af binnen de stedelijke programmering.
De kaderbrief voorziet in de financiering van de Noorderbrug door het herverdelen van mobiliteitsgelden. De financiering van Maastricht Culturele Hoofdstad 2018 vindt plaats door culturele gelden te herzien van een nieuwe schaal van prioriteiten. Dat levert allerlei rekensommetjes op waardoor voor de gemeente een miljoen euro vrijvalt. Door dit bedrag in te zetten voor sparen en kapitalisatie, dekt het college het hiervoor benodigde budget. Deze belangrijke investeringsprojecten voor een duurzame ontwikkeling van Maastricht op het gebied van mobiliteit, cultuur en economie zijn daarmee zeker gesteld, is de stellige overtuiging van John Aarts en daarmee ook het college.
Wat betekent dit alles voor de portemonnee van de Maastrichtse burger?
Al die miljoenen minder is voor de gewone burger bijna niet te overzien. Veranderingen in grote projecten, cultuur of infrastructuur raakt niet gelijk de beurs van Sjeng en Marie Modaal. Die getallen en cijfers zijn tot in detail terug te vinden op de website van de gemeente Maastricht. Wat merkt de inwoner van Maastricht dan wel direct?
De fietsenstallingen in het centrum zijn straks niet meer gratis. Een fiets stallen gaat 50 eurocent kosten; subsidiëring van sportevenementen stopt; vermindering van de subsidies binnen de welzijn en de zorg; wijkbibliotheken gaan dicht en ook wordt gekeken naar bundeling van Kumulus en Centre Céramique.
De lijst van besparingen op taken is overigens nog niet compleet. Voor dit moment wordt in totaal voor 7,9 miljoen euro structureel op gemeentelijke taken bezuinigd.
Waar wordt niet op bezuinigd?
Het college zegt er in geslaagd te zijn, en heeft volgens eigen zeggen ook bewust nagestreefd, om niet te bezuinigen op het armoedebeleid en de veiligheid in de stad. Tevens verhoogt het college de OZB en de lasten voor het bedrijfsleven niet. Daarmee denkt de gemeente hiermee te voorkomen dat de armste inwoners van Maastricht onder de bezuinigingen moeten lijden en dat de economie niet belast wordt met lastenverzwaringen. In tegendeel, zo vindt het Maastrichtse college. Door investeringen in cultuur en infrastructuur, maar ook door geld in de Beatrixhaven en in Brainport 2020 (een samenwerking tussen onder andere de regio Eindhoven, de Chemelot campus en de Universiteit Maastricht gericht op kenniseconomie) te steken verwachten de bestuurders de stad van belangrijke economische impulsen te voorzien.
Onzekerheden
Op het sociale en culturele beleidsveld zijn er enorme financiële onzekerheden als het gaat om de aangekondigde rijksbezuinigingen en decentralisaties. “We houden een slag om de arm” , zegt Martin Rompen, directeur bedrijfsvoering van de gemeente Maastricht, in die hoedanigheid belast met het samenstellen van het cijferpakket van de kaderbrief. “Wat ons eventueel nog uit Den Haag te wachten staat en daardoor gaten zou opleveren is – zeker niet op dit moment – aan ons om in te vullen.” Rompen geeft aan dat de cijfers en maatregelen die in de kaderbrief van het huidige kalenderjaar staan beschreven gaan leiden tot een beïnvloedbaar budget dat in 2018 twintig procent minder groot is dan nu.
Volgens John Aarts is het ondanks alle pijnlijke maatregelen die gaan volgen de Regenboogcoalitie (D66, Groen Links, PvdA, Senioren Partij Maastricht en VVD) goed gelukt in te zetten op een groot spectrum van zaken. Hiermee doelt hij op: Voortzetting van een sociaal armoedebeleid; Investeren in een goede mobiliteit (fiets, OV, auto); Investeren in de economie en daarmee de werkgelegenheid van mensen en voorkomen van economisch schadelijke lastenstijgingen.
De laatste gemeenteraadsvergadering voor het zomerreces, eind juni, zal uitwijzen of de gemeenteraad de aangekondigde maatregelen breed zal steunen.