Maastricht

Dinsdag 8 november 2022

Betoog van de SP naar aanleiding van raadsvoorstel begroting 2023 

Geachte voorzitter, (en raad en inwoners)

Op veler verzoek, vertel ik vandaag géén sprookje. Het gaat vandaag namelijk om een serieuze en keiharde realiteit. Het gaat vandaag om de keuzes die gemaakt worden voor onze stad. Die keuzes worden gemaakt door een groep mensen die hopelijk weten waar ze mee bezig zijn en goede besluiten nemen voor de komende jaren.

Je hoopt dat ze weten wat de mensen beweegt en waar hun zorgen liggen. En dat ze ook weten welke mensen in de problemen zitten en welke hulp die mensen nodig hebben. Dat ze het overzicht hebben en houden en dus in control zijn. Dat ze streven naar een gezonde en socialere stad. Een verbonden stad. En dat ze dat samen willen doen, dát lazen we tenminste in het coalitieakkoord.

Maar nu geloof ik werkelijk dat ik toch weer een sprookje aan het vertellen ben. Want dit is niet de realiteit. Wij zien in het echt, dat er hele andere dingen gebeuren.

Wij willen het vandaag niet hebben over een papieren werkelijkheid, eentje die vast en zeker, heel geduldig is. We nemen vandaag namelijk beslissingen, die het leven van gewone mensen raakt.

En wat betekent deze begroting, dit vuistdikke document met wollige taal voor Mia, Sjeng en Jan met de pet? Het gaat hen, waarschijnlijk ver boven die pet. Waar zeggen we hier ja of nee tegen?

Op RTV Maastricht hoorden we onze wethouder financiën vertellen dat deze begroting voorzichtig en onzeker is. Dat wordt dus nog meer besparen, bezuinigen en reserveren, denk je dan. Vervolgens zegt de wethouder dat de begroting sluitend is en dat we de komende jaren overschotten hebben. We hoeven dus helemaal niet te bezuinigen. Hopelijk komt er nu weer wat lucht, hopelijk worden de bezuinigingen op het Sociale Domein gestopt of teruggedraaid en kan er weer in de toekomst van de stad worden geïnvesteerd. Dat lijkt logisch. Nee hoor, die financiën blijken de afgelopen jaren één groot mysterie.

Want als wij vervolgens de tabellen bekijken en de budgetten van het Sociale Domein erbij nemen, zien we dat de komende jaren wel degelijk steeds minder uitgaven worden gedaan op dit domein. Tussen 2022 en 2026 dalen de uitgaven met maar liefst 30.5 miljoen euro.

En dat telt op bij de al eerder ingeboekte bezuinigings bedragen uit vorige periodes. En je ziet, dat vooral Sociaal geplukt wordt. Tel daar ook bij op, de enorme inflatie van dit moment.

Dit alles terwijl de behoefte aan zorg en ondersteuning in onze vergrijzende stad, alleen maar zal stijgen. Daar niet op investeren heet tegenwoordig, grip houden op de uitgaven. En wij vinden dat niet slim en zeker niet sociaal.

Helaas is dit allemaal dus geen sprookje, maar pure ernst en een nachtmerrie voor velen waaronder Sjarel, Maj en Peter. Deze mensen gaan allang niet meer stemmen. Ze zijn afgehaakt! Ga maar eens met die mensen praten en ga vooral eens goed luisteren! En kom dan terug, met een eerlijker en socialer verhaal. Die nieuwe wethouders van de buurten, hebben daarbij een schone taak en vooral heel veel uit te leggen.

Keuzes maken

Begrotingen worden vaak als vanzelfsprekend gepresenteerd, maar alles wat erin staat zijn gewoonweg keuzes. In dit geval keuzes gemaakt door mensen van een coalitie. En keuzes dat zijn geen wetmatigheden. Wie zich op een papieren werkelijkheid baseert, moet niet schrikken wanneer de echte werkelijkheid strakjes heel anders uitpakt.

De SP staat voor echte keuzes. Méér geld voor het Sociale Domein, meer serieuzer geld om mensen echt vooruit te helpen en te ondersteunen, meer geld voor groen, voor duurzaamheid, voor het milieu,  meer voor onze gezondheid, meer sociale woningbouw, meer voor het bestrijden van armoede en eenzaamheid, meer voor leefbare en veilige buurten door de héle stad en tenslotte, meer voor serieuze burgerparticipatie.

Helaas vallen veel van uw keuzes beste college, wat ons betreft in elk geval, helemaal verkeerd uit. Het Sociale Domein wordt verder uitgekleed, terwijl op vrijwel alle andere gebieden waar de gemeente geld aan uitgeeft (en dan gaat het hier om ruim 300 miljoen), slechts sporadisch geknipt en beknibbelt wordt.

Er worden dan wel weer, substantiële bedragen uitgegeven aan zaken, waarbij de SP grote vraagtekens zet.

Want….

Maastricht Marketing krijgt bijvoorbeeld een bedrag van maar liefst ruim 700.000 euro uit de zogenaamde TONK gelden om Maastricht te promoten onder de toerist bovenop de bijna 900.000 euro die ze ontvangen als jaarlijkse subsidie jaarlijkse. Ook andere grote partijen en organisaties kregen geld uit deze pot optellend tot maar liefst 2.1 miljoen euro.

En dan is het goed om te weten, dat de zogenaamde TONK- gelden oorspronkelijk bedoeld waren voor huishoudens. Huishoudens die door de corona in de problemen kwamen.

Dat doe je toch niet terwijl,

Maj, een oudere en alleenstaande vrouw, 42 euro per maand moet gaan betalen voor haar scootmobiel,  terwijl ze dat geld gewoon nodig heeft om haar boodschappen te doen en alle andere stijgende kosten te betalen. Haar energie-rekening ontploft omdat ze in een slecht geïsoleerde huurwoning leeft. En omdat de coöperatie niet echt opschiet met isoleren. Dat ze allang in aanmerking komt voor de voedselbank, maar zich zo schaamt dat ze maar voortploetert. De enige afleiding vindt ze tijdens het koffie uurtje in het buurtcentrum, dat zelf ook op omvallen staat.

is dat nou die stad van verbondenheid?

Want…

Partijen zoals Bureau Europa, het Centrum Management (500.000 euro las ik), Maastricht congressen, de hele Euregio lobby en niet te vergeten het MECC etc. ontvangen samen vele en vele miljoenen uit de gemeentekas.

Maar… Dat doe je toch niet terwijl

In dat zelfde sjoene en sjieke Maastricht de armoede en vooral de kinderarmoede toeneemt, de rijen voor de officiële voedselbank steeds langer worden en er daarnaast overal burgers zelf moeten inspringen om te helpen met privé voedselbanken, menstruatie materialen, kleding, jassen, dieren- en babyvoeding, luiers, fietsen of gewoon een kop koffie tegen de stress en eenzaamheid. Participatie en verbondenheid maar dan wel uit eigen portemonnee betalen want ook het aantal subsidies wordt minder, en de regels en subsidievoorwaarden in Maastricht worden steeds strenger. Wil je iets voor je buurt, mag je mee draaien in de carrousel van de burgerbegroting. En Right to challenge is al jaren een farce en staat toch weer gewoon in deze stukken.

is dat nou die stad van verbondenheid?

Want…

We geven vrolijk miljoenen uit voor nieuwe prestige projecten. Een tweede incubator, voor de Brightland Health Campus, allerlei ontwikkelingen op Randwyck (10,5 miljoen las ik), grote nieuwe studentencampussen.

De universiteit in de tussentijd maar blijft doorgroeien en daarmee de bestaande problemen op de woonmarkt elke jaar weer onder grote druk zet. Wij maken in de tussentijd buitenlandse investeerders blij met grote projecten.

Dat doe je toch niet, dat doe je niet terwijl…

Studenten Kees, Gunther of Guan aan hun lot worden overgelaten bij het zoeken naar voldoende huisvesting. En net zoals ook onze eigen woningzoekers op eindeloze wachtlijsten staan, ten prooi vallen aan huisjesmelkers, de hoofdprijs betalen aan huur en er schimmel en tocht voor terugkrijgen. Of ze worden tegenwoordig weg gestopt in tijdelijk,  ongeschikte gestapelde blokkendozen, Te klein, te warm, te koud, te duur, te rumoerig. En veel van die zogenaamde tijdelijke oplossingen in Maastricht staan er over 15 jaren of langer nog steeds en houden zo structurele oplossingen in feite tegen.

is dat nou die stad van verbondenheid?

Want…

We zien ook dat een aantal directeuren uit het zorgveld zich voor tonnen verrijken onder de neus van de opdrachtgever gemeente Maastricht. Wat wordt daar aan gedaan? We zien dat een vaste partner op het gebied van jeugdzorg, jarenlang en gerust miljoenen verlies kan draaien zonder dat er snel wordt ingegrepen. Too big to fail? Hoezo efficiënter en effectiever werken?

Dat doe je niet, dat doe niet terwijl  
e keukentafelgesprekken voor toegang tot maatwerkvoorzieningen in de WMO alleen maar strenger worden. Huishoudelijke hulp niet meer kan worden gegarandeerd, de wachtlijsten en problemen in jeugdzorg alleen maar groeien. De nieuwe aanbesteding- en inkoopprocessen, vele kleine zorgaanbieders in de problemen brengt of gewoonweg de kop gaat kosten. Denk eens aan de BIBBI-huizen of bijvoorbeeld Hartelstein en onlangs sloot het Leger Des Heils zich hierbij aan. Bedankt allemaal voor samen meer dan 100 jaren trouwe dienst.

is dat nou die stad van verbondenheid?

Want

De gemeente steggelt al jarenlang alleen al over de definitie van een milieuzone en laat de oren hangen naar lobbygroepen en economische belangen bij afwegingen over het milieu en de gezondheid van haar inwoners. Ze willen het nog eens laten bekijken en alternatieven laten onderzoeken. Alle signalen staan op rood en toch worden de plannen om dit probleem op te lossen steeds tegengehouden of uitgesteld. De gemeente toont helaas geen grote ambities op dit gebied.

Dat doe je niet …..terwijl

Het luchtalarm in de stad loeit de luchtkwaliteit niet genoeg verbeterd en daardoor de gezondheidsrisico’s voor onze inwoners alleen maar toenemen. Er zijn al jarenlang goede en onderbouwde ideeën beschikbaar en toch wordt er geen haast gemaakt met een drastische aanpak van de milieuvervuiling die zo hard nodig is. We lopen samen slaapwandelend de afgrond in.

is dat nou die stad van verbondenheid?

En dan als laatste voorbeeld voorzitter:

Monumentendagen

Want…

Er wordt een Maastrichtjaar begroot voor maar liefs 1.000.000 euro (vaak wordt dat dan nog wat duurder weten we uit ervaring) terwijl we in Maastricht al zowat wekelijks struikelen over talloze activiteiten en evenementen. De stad begint op een grote feesttent lijken, met dito overlast.

Dat doe je toch niet terwijl …
Er een groep gedreven vrijwilligers is die ondanks dat hun subsidie onnodig werd afgenomen, toch alweer tweemaal de monumentendagen organiseerde en zo de stad eer aan deed, maar tegelijkertijd financieel volledig in de steek wordt gelaten door het college en er nog geen bloemetje vanaf kon in de afgelopen jaren.

is dat nou die stad van verbondenheid?

Wij denken van niet!!

Ik heb te weinig tijd anders kon ik nog wel even doorgaan.

Voorzitter, ik ga afsluiten

Een stad bestuur je niet als een bedrijf en je sociale fundamenten moeten wel eerst op orde zijn voordat je de overige buit gaat verdelen. Solidariteit, gelijkwaardigheid en menswaardigheid is in elk geval onze meetlat.

Daarom heeft de SP vandaag ook samen met andere partijen verschillende moties ingediend.

Dank jullie voor de aandacht.