Maastricht

'Iɴ ᴄᴏɴᴛʀᴏʟ' ᴏᴘ ᴅᴇ ᴄɪᴊꜰᴇʀs, 'ᴏᴜᴛ ᴏꜰ ᴛᴏᴜᴄʜ' ᴍᴇᴛ ᴅᴇ ᴡᴇʀᴋᴇʟɪᴊᴋʜᴇɪᴅ.

Het is een gemakzuchtig frame dat maar blijft rondzingen in Maastricht en dat ook in een recent artikel van De Nieuwe Ster weer klakkeloos wordt overgenomen: “We zijn eindelijk ‘in control’ op het Sociaal Domein.”

Alsof dat een nastrevenswaardig eindpunt is, een soort ultiem kwaliteitskeurmerk dat alle zorgen over het welzijn en welbevinden van ons als inwoners wegneemt. Maar laten we het eens omdraaien: waar gaat dit frame nou eigenlijk écht over? Over een vermeende grip op de financiën van de stad, maar niet over grip op de werkelijkheid van mensen. En precies daar wringt wat de SP Maastricht betreft de schoen. Want als we er eens kritisch naar kijken, begon de hele discussie rond het Sociaal Domein in 2019 niet met ontspoorde zorguitgaven, maar met een college dat destijds zélf geen goed zicht had op de eigen financiële positie, en het beruchte KPMG-rapport liet vooral dát pijnlijk zien. Dat gebrek aan inzicht in de staat van de financiën werd echter rücksichtsloos vertaald in enorm harde ingrepen op de zorg, het welzijnswerk en het armoedebeleid. En dat terwijl de gemeente elk jaar tientallen miljoenen overhoudt omdat het geld tegen de plinten klotst en we het simpelweg niet uitgegeven krijgen.

De vraag die we onszelf uiteindelijk moeten stellen is dan ook: wat heeft dit obsessieve streven naar ‘in control’ komen ons in de jaren die volgden gekost? Wat ons betreft is dat antwoord vrij eenvoudig (en evenzo pijnlijk): tot hogere eigen bijdragen voor noodzakelijke hulpmiddelen zoals scootmobielen, ontslagen en inkrimpingen bij welzijnsorganisaties, en enorme wachtlijsten voor huishoudelijke hulp – om maar eens wat voorbeelden te noemen. En dat terwijl de kloof tussen arm en rijk in Maastricht almaar verdiept en de leefwerelden steeds verder uit elkaar lopen. Is dat dan de prijs die we met zijn allen bereid zijn te betalen voor deze gemakzuchtige ‘spin’?

Ook wijst het college steeds op het incidentele karakter van meevallers, en dat we ons vooral niet rijk moeten rekenen. Maar of het nou structurele overschotten zijn of incidentele meevallers, de opeenstapeling van incidentele overschotten heeft geleid tot een enorme algemene reserve, die de komende jaren alleen nog maar verder zal groeien. En tóch weigert dit college dat vermogen in te zetten om de steeds groter wordende ongelijkheid in de stad te verkleinen. In plaats daarvan blijven we miljoenen besteden aan de vernieuwing van asfalt, prestigeprojecten, en de cultuur met een grote C, terwijl het fundament van ons sociale weefsel toch echt steeds verder afbrokkelt.

De realiteit is dan ook dat je als bestuur niet kunt sturen op spreadsheets zonder te kijken naar de gevolgen voor mensen. Een stad kan op papier financieel blakend gezond lijken, terwijl de buurten aan de randen van het centrum steeds verder verarmen en verschralen. Een college kan blijven roepen dat zij ‘in control’ is op het Sociaal Domein, terwijl de realiteit is dat steeds meer inwoners juist steeds vaker de grip verliezen op hun dagelijks leven: mantelzorgers die op hun tandvlees lopen, kwetsbare gezinnen die wachten op ondersteuning, starters die nog steeds geen betaalbare woning kunnen vinden, en ouderen die noodgedwongen hulp in de wijk moeten missen. En dat is wat ons betreft geen bestuurlijk succesverhaal dat steeds maar weer vol trots de wereld in gepompt moet worden, maar een schrijnende maatschappelijk realiteit waar we ons als rijke stad voor zouden moeten schamen.

De SP Maastricht zal zich daarom met hand en tand blijven verzetten tegen het zelfgenoegzame gebruik van dit frame, want zolang het gaat over cijfers in plaats van over mensen, blijven we dweilen met de kraan open. Maastricht heeft uiteindelijk geen behoefte aan een college dat zichzelf steeds maar weer op de borst klopt over een papieren boekhoudkundige balans, maar aan een stadsbestuur dat structureel investeert in solidariteit, in buurtwerk, in armoedebestrijding en in voorzieningen die écht het verschil maken voor de overgrote meerderheid van ons. Want dat is pas écht ‘in control’ zijn ten aanzien van de toekomst van onze stad.