Maastricht

Auteur Stephanie Blom:

Advies-bureau ziet geen beren op de weg. Komt dat even toevallig goed uit  voor het college van Maastricht!

Soms blader je als raadslid maar weer eens door een rapport van wéér een duur consultancybureau en weet je al na de eerste pagina: dit is geen nieuwe, objectieve informatie, dit is een eentonig wordende zelfbevestiging. Je leest over 'toetsingskaders', over 'additionele marktruimte' en 'realistische scenario’s tot 2034'. Alles klopt, alles sluit naadloos op elkaar aan, geen beren op de weg te bekennen, niets staat in de weg - behalve dan de werkelijkheid. Het nieuwste oordeel over Hotel Palace, het zoveelste in een lange rij, leest als een herhalingsoefening in precies die bestuurlijke zelfbevestiging. Sweco en Ginder - de bureaus die het onderzoek uit 2018 respectievelijk schreven en toetsten - mochten het nu zelf nog eens tegen het licht houden. En kijk eens aan: ze kunnen zich (natuurlijk) nog steeds helemaal vinden in hun eerdere conclusies. Het is een beetje alsof je de architect van een wankel flatgebouw vraagt om tien jaar later zijn eigen constructietekening te controleren, en je dan verbaasd bent als hij zegt dat het inderdaad allemaal nog klopt.

En dat doet iets met je vertrouwen in de kwaliteit van de besluitvorming, omdat het patroon inmiddels pijnlijk duidelijk is: we laten beleidstoetsing echt veel te vaak over aan commerciële partijen die belang hebben bij de uitkomst. Sweco keurt zijn eigen studie, Ginder bevestigt zijn eigen eerdere conclusie, en het college neemt het klakkeloos over. En dat allemaal op basis van aannames die nauwelijks zijn onderbouwd. Het hotel zou 'additionele vraag' aantrekken, gasten die er anders niet zouden zijn. En waarom? Omdat het Marriott is. Omdat er een loyaliteitsprogramma is. Omdat dat 'elders ook zo werkt'. Geen Maastrichtse data, geen toetsbare hypotheses, geen controle. Maar wél een handtekening onder een toetsing die de onzalige plannen voor de Palace weer een stap dichterbij brengt.

Wat mij misschien nog wel het meest frustreert, is de gretigheid waarmee tegenstrijdigheden worden gladgestreken. De nieuwe hotels die de afgelopen jaren verrezen in de stad? Die concurreren zogenaamd niet met Palace, want 'ander segment'. Van der Valk? Bedient (kennelijk) een totáál andere doelgroep. Kruisherenhotel? Helemaal geen bedreiging, want aangesloten bij ander label binnen Marriott (??). Geen Maastricht-specifieke cijfers, geen onderzoek onder gasten, geen inzicht in overlappende doelgroepen. Dat is geen marktanalyse, dat is marketingpraat. En het feit dat niemand dit binnen de gemeente lijkt te willen bevragen, maakt het des te frustrerender. Zo wordt elk mogelijk risico, of elk alternatief scenario, gemakzuchtig onschadelijk verklaard met enkele simpele zinnetjes. Terwijl iedereen die met een beetje nuchtere blik naar de markt kijkt, snapt dat hotels elkaar wél beïnvloeden. Vraag is immers niet statisch. Alsof toeristen en zakenreizigers netjes op hokjes klikken: ik ben een Marriott-gast, u een Van der Valk-type. Gasten kiezen tussen locaties, prijzen, merken en sfeer. De echte wereld laat zich niet vangen in beleidsmatig hokjes- en wensdenken - en toch is dat precies wat hier gebeurt.

Het is echt heel verleidelijk om hier cynisch van te worden. Om te denken: laat maar, het wordt toch niet anders. Maar dat is precies het gevaar. Als we als gemeenteraad genoegen blijven nemen met onderzoeken van bureaus die er veel aan gelegen is om hun eigen gelijk bewijzen, dan worden we medeplichtig aan een cultuur van schijntransparantie. En het kost ontzettend veel energie om steeds opnieuw tegen deze muur van papieren vanzelfsprekendheid op te botsen. Want er zijn wél alternatieven. Onafhankelijke toetsing. Gesprekken met de mensen die in de stad wonen, werken en ondernemen. Een open blik op wat de stad nodig heeft - betaalbare woningen, een toegankelijke en fijne publieke ruimte, sociaal weefsel. De vraag die we zouden moeten stellen is niet 'is er ruimte voor een hotel op de Palace?' Maar: 'wat bouwen we eigenlijk nog voor wie?'

Ergens in dit dossier zijn we het daadwerkelijke, eerlijke gesprek kwijtgeraakt. Over belangen, over transparantie, over de manier waarop beleid tot stand komt. En deze stad verdient beter dan rapporten die keer op keer bevestigen wat de vooraf bepaalde wenselijke uitkomst was. Beter dan rapporten van bureautjes die zichzelf en elkaar constant napraten. Laten we nou eindelijk eens beginnen aan een open, kritische en menselijke manier van besluiten nemen, zeker in de casus Palace/Wyck waarin er mensen onteigend moeten worden. Want Maastricht is gewoonweg niet te vangen in een spreadsheet, het is een stad waar échte mensen wonen, leven en werken.