Maastricht

De Sociale Basis reactie SP op beleidskader

"De sociale basis laat zich niet in een projectplan vangen — wel in een kop koffie! De sociale basis kun je als overheid niet bestellen. De sociale basis is geen product dat je inkoopt als oplossing voor problemen elders en bezuiniging, het is een proces dat je voedt.” 

Ons betoog raadsvergadering 15 april 2025

Het spreekt vanzelf dat het verbeteren van de sociale basis in onze samenleving iets is wat de SP van harte toejuicht. Wie wil er nou geen vitale en saamhorige gemeenschappen? Onze ideologische uitgangspunten te weten solidariteit, gelijkwaardigheid en menswaardigheid, zeggen in dit kader genoeg. En wanneer we de vele mooie en te appreciëren ambities zien die in het voorstel genoemd worden, kan waarschijnlijk niemand wachten totdat het allemaal zover is dat we de veranderingen en concrete resultaten kunnen aanschouwen.

Vergezichten en stippen aan de horizon zijn nodig als richtinggevend aan plannen en activiteiten in brede zin. Dat ademt het voorstel, dit kader ook uit. Dat is prima. Maar voor niets gaat de zon op. Laat het niet blijven bij dromen en wensen. Trek substantieel geld uit voor het realiseren van de plannen. Bezuinigingen op deze ontwikkeling zijn uit den boze sterker nog, dat zou ervan getuigen, dat de sociale basis alsnog niet op de juiste waarde wordt geschat.

Maar al lopende naar het licht, moeten we onze ogen niet sluiten voor de huidige grote noden. Die zijn er nu en hier en urgent vaak. In onze stad is er helaas nog veel armoede, schuldenproblematiek en sprake van segregatie. We kennen ook het woonprobleem. We proberen daar natuurlijk wat aan te doen, maar het blijft vaak bij pleisters plakken. Helaas is, laten we noemen, een nieuw armoede-centrum blijkbaar meer dan broodnodig in onze rijke stad.

Verder, en dat is niet fijn om te moeten concluderen, gaan veel van de beschreven ambities rond de sociale basis feitelijke lijnrecht in tegen de sociaalmaatschappelijke trends in onze stad ons land en de wereld. Hoe individualistisch zijn we niet geworden met zijn allen? En hoe bang zijn we voor de ander, of erger nog we sluiten elkaar uit. Hoe eenzaam en onzeker zijn veel mensen. Hoe staat leefbaarheid en welzijn niet onder druk. Hoe groeit het verschil tussen arm en de gegoeden wel niet.

In het raadsvoorstel wordt echt wel realistisch gekeken naar de processen en ambities. Het college weet en noteert. Het gaat lang duren, we praten over misschien wel een generatie lang om de sociale basis te herbouwen en stevig in te bedden in onze levens van alle dag.

Het college snapt dat het volhouden vergt, maar ook maar ook flexibiliteit. Het vergt geduld, maar ook de wil om er vol voor te gaan. Bottom-up bij voorkeur. Initiatief en veranderingen door inwoners zelf, maar niet zonder zwembandjes. Faciliteren en steun is belangrijk. En hopelijk creëren we samen een sterk en groot vangnet of liever nog een stevige trampoline voor als het eens tegenzit en dat gaat vast en zeker een keer gebeuren.

Een eerste aanzet concretisering lijken de stadsdeelplannen te worden. Het is vaker geprobeerd om met de mensen uit een buurt of wijk eigen plannen te maken. In de praktijk en is geen eenvoudige opdracht. Hopelijk zitten er vanuit de gemeente capabele mensen op. Mensen die vooral goed kunnen luisteren en die niet het wiel weer gaan uitvinden. Er is veel kennis en ervaring te vinden rond samenwerken met groepen, opbouwwerk en zaken zoals community building. 

Waar we erg voor moeten uitkijken is dat onze sociale basis niet wordt misbruikt als ware het een voor alle dingen doekje. We moeten het niet laten gebeuren dat er vanwege het falend zorgsysteem bijvoorbeeld van alles over de schutting wordt gegooid en dat we het wederom maar zelf moeten oplossen.

De ene kant bespaart miljarden en zadelt de andere kant op met steeds meer en moeilijkere kwesties. En helaas gaat dat niet of te weinig gepaard met voldoende middelen. Sterker nog alles wordt duurder. Van inwoners wordt steeds meer verwacht bijvoorbeeld dat men instapt als vrijwilliger, mantelzorgers, goede buur en maak het rijtje maar af.

En ja, veel applaus voor al die vrijwilligers, mantelzorgers, maar ook voor de vele professionals in het veld die elke dag paraat staan voor medemensen en ook moeten roeien met de riemen die ze krijgen.

Kortom, we gaan voor het raadsvoorstel stemmen, we willen dat we samen alert blijven, op elkaar letten, elkaar niet overvragen, elkaar overladen met complimenten, de mooie ambities sneller zullen realiseren dan pas over een hele generatie, dat we leren uit het verleden en niet in dezelfde valkuilen stappen als al eerder. Dat de overheid en ook ons college de noodzaak echt begrijpt, en dat men daar ook naar handelt zodat deze transitie niet vrijblijvend is, meer is dan slechts een administratieve verplichting in het GALA gebeuren, meer dan wat nieuwe bankjes neerzetten, maar dat het serieuze inspanningen vergt en ook EXTRA investeringen en middelen.

Kortom: laten we SOCIAAL kiezen als ONZE BASIS