Maastricht

Betoog SP rond de motie van SPM afschaffen milieuzone d.d. 27 juni 2023

Beste voorzitter, college en mede raadsleden,

In de voorbereiding op deze vergadering vroeg ik me bij dit onderwerp af of het überhaupt nog zin heeft hier iets te gaan zeggen. Het is zo duidelijk een gelopen race en in kannen en kruiken.

Ik kom dus schoorvoetend naar het sprekersgestoelte gelopen of liever gezegd, met lood in de benen en een zwaar gemoed. Dit voelt echt als mosterd na de maaltijd.

Ik zal het jullie uitleggen mocht dat nodig zijn. Misschien eerst even een korte reconstructie van het proces tot nu toe. Onlangs kregen wij een motie in wording te lezen. De Senioren Partij was de initiatiefnemer. Het voorstel was netjes ondertekend door de coalitiepartijen en ook door twee oppositiepartijen. Over de inhoud van de motie zou er wat ons betreft nog wel, een en ander te discuteren zijn, maar het lijkt erop dat daar niemand van de indieners echt op zit te wachten. Wat wij als SP al heel lang schrijven en roepen: ‘van uitstel komt afstel’. Dat lijkt nu de opzet van de motie. Dus na al die jaren praten, onderzoeken en rekken, wordt de inmiddels bekende milieuzone ten grave gedragen.

Even terug naar onze reconstructie. Een dag of twee na dit voorstel stond er een artikel in de Limburger. De titel deed me pijn. ‘Geld van milieuzone besteden aan betere lucht’. De titel veronderstelt een soort van tegenstelling die wij eigenlijk ongepast vinden. De milieuzone is feitelijk het enige project dat bewezen werkt. We zullen maar zeggen journalistieke vrijheid. Prima. Het leek erop dat SPM was geïnterviewd. In het stuk stond dat er brede steun in de raad is voor het stoppen met de milieuzone. Verder stond er dat er als er gebrek aan andere concrete plannen zouden zijn, het geld dat gereserveerd staat voor de milieuzone, terug zou vloeien naar de reserves als men deze motie niet zou indienen. En dat willen we blijkbaar niet. We willen het geld gebruiken voor andere maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit, zegt de heer Stijns in het interview. Wederom wordt verwezen naar een rapport van een adviesbureau dat deze besluiten zou legitimeren dat vooral wijst op economische aspecten. Hun conclusies werden meermaals door andere deskundigen weerlegt.

Niet wordt gerefereerd naar andere rapporten, bijvoorbeeld het alarmerende rapport van de GGD. Niet wordt verwezen naar de talrijke adviezen, publicaties en rapporten die bijvoorbeeld Milieudefensie al jarenlang ter beschikking stelt aan de raad en ook herhaaldelijk is komen toelichten, niet verwezen wordt naar de busreizen naar goede bestaande voorbeelden zoals in Arnhem, niet wordt verwezen naar de normen die de WHO World Health Organisation hanteert.  

Niks van dit alles. De heer Stijns verwijst in het krantenartikel naar diverse andere interventies die ook al jaren op de plank liggen. Hij maakt nergens duidelijk waar de vrijgekomen bijna 5 miljoen dan concreet ‘extra’ aan zal worden gespendeerd. Dat moet nog onderzocht worden met als winstwaarschuwing de alvast in de motie opgenomen opmerking, mits er hier voldoende middelen voor zijn.

Er wordt tenslotte nogmaals en fijntjes in het krantenartikel opgeschreven dat een ruime meerderheid van de raad, dit voorstel vandaag de 27e juni, zal steunen.

Let wel, ten tijde van het artikel, er was nog enkel woord met de gehele raad hierover gewisseld. Hoezo bespreken, hoezo debat en discussie, hoe zo andere argumenten meewegen? Waarom gebeurt dat niet? Iedereen wordt, zo ervaren wij het in elk geval, buitenspel gezet. We hebben het hier over een fait accompli.

Een slag in het gezicht van de oppositie, een schoffering van alle mensen in de stad die het milieu nauw aan het hart gaat, Milieudefensie, deskundige professoren, de Fietsersbond, Maastricht For Climate, FNV Zuid-Limburg, Buurtbalans en alle aangesloten buurtnetwerken van de stad en vele anderen.

En de reconstructie gaat even nog verder. Na het krantenartikel in de Limburger, krijgen we toch nog vrij plots, het beloofde zogenaamde spoorboekje verbeteren luchtkwaliteit en bereikbaarheid Maastricht, onder de ogen. Daar worden tal van sporen c.q. projecten gepresenteerd. De SP heeft daar inhoudelijk nog een groot aantal vragen over gesteld. De antwoorden hebben we kort voor deze vergadering bekeken en we moeten die nog op waarde gaan inschatten. 

Wat ons extra stak, was het feit dat het spoor dat handelt over de milieuzone alvast ‘oranje’ was gekleurd. Oranje is de kleur voor projecten die vertraging oplopen of zijn gestopt. Dit voorsorteren op een nog te nemen besluit van de raad vinden wij op zijn minst onhandig en onbehoorlijk. Al dan niet zo bedoeld, arrogantie van de macht.

Ik wil mijn collega raadsleden nog wijzen op het artikel in de Limburger van vandaag namens milieudefensie dat vraagt om de motie in te trekken. Dat verzoek steunen wij. Want we gaan nu om in autotermen te spreken, veel te snel door de bocht.