Maastricht

SP BETOOG BEGROTINGSVERGADERING 12 NOVEMBER 2024

"Collega's alles wat ik hierna ga zeggen is relatief... gezien de situatie in de wereld van vandaag"  

Geachte voorzitter, beste collega’s,

We behandelen vandaag de begroting 2025 van onze mooie stad Maastricht. De begroting is wederom een lijvig boekwerk geworden waar je pas na rijkelijk worstelen een beetje grip op krijgt. Denk je. En dan alsnog de wedstrijd verliest… toch is er wel wat over te zeggen

Het zelfbeeld is wel erg rooskleurig
Als ik kijk naar het zelfbeeld van dit college in hun mid-term review, zou je haast denken dat de slager niet alleen zijn eigen vlees heeft gekeurd, maar er ook nog een mooie strik omheen heeft gedaan. Want volgens henzelf bouwen we hier, met volle overtuiging en veel tromgeroffel en succes, aan een stad van verbondenheid. Een stad waar we allemaal samenkomen, elkaar steunen, en waar iedereen zich thuis voelt. Er zijn wat winstwaarschuwingen in de begroting, maar dat mag de pret niet drukken.

Kijk je terug en hoor je wat de mensen in de stad vinden van bijvoorbeeld participatie, is dat niet positief.

Als je terugkijkt naar het gedoe rond om vele projecten en rechtszaken, is dat niet positief.

Als je alle politieke spelletjes en onderlinge conflicten ziet, is dat niet positief. 

Nou, voorzitter, wij van de SP zien die verbondenheid dus slechts minimaal terug. We zien vooral hoe dit college een stad van verdeeldheid aan het bouwen is. Een stad waarin de kloof tussen de ‘happy few’ en de rest van ons steeds dieper wordt, waarin luxe en winst de boventoon voeren en waarin de bewoners op een zijspoor worden gezet. Behalve dan die van ‘Boven en rondom het Spoor’, een zogenaamd burgerinitiatief van paar honderd miljoen, dat alle ruimte krijgt in de lobby.

Een Stad van Verdeeldheid
Laten we ter zake komen. In een stad die beweert te werken aan verbondenheid, verwacht je dat álle inwoners worden gehoord en gezien. Maar wat zien we in Maastricht? Ruime banen voor hoteliers, projectontwikkelaars en vastgoedcowboys, terwijl talloze gezinnen zitten weg te kwijnen in te dure en te koude, vochtige schimmelwoningen. Ja, er is een SP-motie aangenomen die het college moet aanzetten om deze schimmelwoningen snel aan te pakken. Maar het lijkt erop dat onze motie ergens onderaan de stapel bij de betreffende wethouder is blijven liggen, wellicht tussen de uitnodigingen voor de zoveelste netwerkborrel met vastgoedmagnaten. En intussen zitten kinderen in vochtige slaapkamers en ouderen in de kou. Waarom zijn er geen fatsoenlijke huizen voor álle Maastrichtenaren? Wanneer wordt dat recht, prioriteit? Waar is die verbondenheid?

En dan hebben we natuurlijk nog ons geliefde Landbouwbelang. Een plek met een culturele bestemming waar creativiteit en saamhorigheid floreerden. Maar nee hoor, dat is natuurlijk niet lucratief genoeg. Dus wat gebeurt er? Sloopkogels op de planning en de ruimte vrijmaken voor – hoe kan het ook anders – dure appartementen. En die beloofde culturele bestemming? Die verdwijnt stilletjes door de achterdeur, nu ook de Toneelschool en het Conservatorium geen vaste plek meer willen in de nieuwbouw en er geen alternatieven worden gevonden.

Het Leed van de Kleine Initiatieven
Voorzitter, als dit college werkelijk stond voor verbondenheid, dan zou de foodbank vanuit het landbouwbelang allang een fatsoenlijke plek hebben. Deze mensen werken zich een slag in de rondte om andere stadsgenoten te ondersteunen. Maar in plaats van dat ze een plek krijgen waar ze fatsoenlijk kunnen werken, wordt er blijkbaar liever gepraat over wie nú weer een nieuw horecapand mag openen. Een café of hip restaurant of een exclusieve club las ik deze week, kan er altijd nog bij. Verbondenheid? Nee, ik zie het niet.

En de ponyclub! Moet wijken voor alweer horeca, voor de toeristen en de gegoeden die de op sint Pieter gaan flaneren. Waar moeten onze kinderen straks naartoe voor lessen. Waar blijft het aanbod voor de Maastrichtenaren zelf?

We zouden hem bijna vergeten, maar niet heus. Hoe staat het met de man die zijn hele leven in deze stad heeft gewoond en nu, op hoge leeftijd, van zijn huis wordt onteigend omdat er plaats moet komen voor een zoveelste hotelketen? Er is geen plek meer voor unne echte mestreechteneer, puur alleen omdat er Amerikaanse dollars binnenkomen? En sterker nog wij als inwoners betalen eraan mee. Dat is allesbehalve verbondenheid.

Op naar een Nieuwe Winter van Energiearmoede
Dan, voorzitter, staan we ook nog voor de uitdaging van de volgende koude winter. Een winter waarin energierekeningen zullen stijgen en veel inwoners zich afvragen hoe ze het in hemelsnaam gaan redden. De energiehulp is afgebouwd. Terwijl het bier op het terras en het brood bij de bakker langzaam onbetaalbaar worden, de rij bij de diverse voedselbanken steeds langer is, lijkt het college zich meer zorgen te maken om hoe we nog een éxtra ster kunnen krijgen in de toeristengids.

Ook horen we veel mooie woorden over “duurzaamheid” en “energietransitie”, maar in praktijk lijkt het dit vooral voordelig te zijn voor mensen die het al breed genoeg hebben. We spreken over energiearmoede, dat is de kloof tussen arm en rijk, die ook op dit gebied alleen maar groter wordt.

Waar is de Jeugdzorg? Waar is de Buurttuin?
En voorzitter, alsof dit nog niet genoeg was, wankelt de jeugdzorg ondertussen op haar grondvesten. Dit als gevolg van verkeerde politieke keuzes rondom aanbesteding en het heilige geloof in marktwerking.

Waar zijn de beloftes gebleven om onze jeugd, de zorg te bieden die ze nodig hebben? In plaats daarvan lopen we nu tegen wachttijden aan, overbelast personeel, en een tekort aan fondsen. En dat terwijl de jeugd het hart van onze stad vormt – of hoort te vormen.

Investeren in de sociale basis, preventie, gemeenschappen opbouwerkers, mantelzorgers, wijkteams etc etc…cruciaal voor de transitie van zorg in brede zin, vind slecht minimaal plaatst. 

En dan nog een mooi voorbeeld van verbondenheid –in woorden, niet in daden. De buurttuin van Old Hickory, een plek die met zorg, liefde en jaren van hard werk is opgebouwd door Léon. Al tien jaar werkt hij daar vrijwillig, om buurtbewoners een groene en ontspannen plek te bieden. Maar hoe beloont dit college hem? Juist, door hem zonder pardon uit te zetten. Geen alternatief hokje, geen waardering, alleen een deur die dichtslaat. Dit is geen verbondenheid; dit is bureaucratisch onfatsoen.

Goede Zwemdocenten voor een Habbekrats
En tot slot: onze zweminstructeurs, professionals die veiligheid en zwemvaardigheid aan onze kinderen meegeven, worden ondermaats betaald. Dit zijn mensen die de ruggengraat van een maatschappelijke voorziening vormen, en waar zouden we zijn zonder hen? We zouden deze mensen op handen moeten dragen. Maar nee, deze topdocenten krijgen een fooi en mogen daarmee van het college hun handjes dichtknijpen. Is dat verbondenheid?

Hoe zou het dan wél kunnen?
Voorzitter, waar is de stad van verbondenheid waar dit college de mond zo vol van heeft? Waar is de zorg voor onze ouderen, de steun voor onze gezinnen, de waardering voor de mensen die de stad echt dragen? De SP ziet een stad waarin verdeeldheid de norm wordt, waarin het grote geld nog steeds de dienst uitmaakt en waarin de kleine, lokale initiatieven en kwetsbare inwoners het nakijken hebben.

Maar gelukkig is er ook hoop, lieve collega’s. Over anderhalf jaar zijn er weer verkiezingen, en wij van de SP hopen dat de inwoners van Maastricht deze keer wél massaal naar de stembus gaan.

En we hopen dat ze voor een stad kiezen waarin iedereen betaalbaar kan wonen, waarin culturele initiatieven worden gekoesterd, waar cultuur te betalen is, waar vrijwilligers en mantelzorgers fatsoenlijk gezien, gehoord en beloond worden, waar armoede structureel wordt aangepakt, waarin initiatieven als bijvoorbeeld Stadsnomade en de Foodbank, fatsoenlijke onderdak hebben waar zorg en ondersteuning op orde is en waar ouderen en kinderen op de eerste plaats komen.

Vandaag dienen wij dan ook een reeks amendementen in die laten zien hoe die stad van verbondenheid er wel uit zou kunnen zien. Deze voorstellen draaien niet om winst en commercie, maar om hérverdeling van geld. Om de waardering van lokale initiatieven, om het verhogen van salarissen voor onze zweminstructeurs, om het mogelijk maken van betaalbare woningen, om de armoede aan te pakken en om energierekeningen betaalbaar te houden voor onze inwoners.

Voorzitter, laten we Maastricht teruggeven aan ons zelf. Laten we bouwen aan een stad waarin verbondenheid geen woord voor verkiezingsposters is, maar een levenswijze.

Laat ik eindigen zoals ik zo’n beetje begon: wie worstelt komt boven!

Dank u wel